Badami Cave Temples
उत्तर कर्नाटकात असलेले बदामी हे शहर तिथल्या ऐतिहासिक पर्यटनस्थळांसाठी जगभर प्रसिद्ध आहे. बदामी हे एक ऐतिहासिक आणि सांस्कृतिक दृष्ट्या समृद्ध असलेले शहर आहे. हे शहर कर्नाटक राज्यातील बागलकोट जिल्ह्यात वसलेले आहे आणि ते प्राचीन चालुक्य साम्राज्याची राजधानी होते. हंपीप्रमाणेच बदामीमध्ये देखील ऐतिहासिक मंदिरे आढळतात. गुहा, किल्ला, विविध मंदिरे याव्यतिरिक्त बदामीमध्ये अजूनही बऱ्याच गोष्टी फिरण्यासाठी आहेत. युनेस्कोच्या वारसास्थळांच्या यादीत बदामीचा देखील समावेश आहे. फोटोग्राफर्स साठी बदामी हे ठिकाण उत्तम असुन अनेक लोक फक्त फोटोग्राफी करण्यासाठी हंपी आणि बदामीला भेट देतात.
या छोट्या गावात चालुक्य, पल्लव आणि राष्ट्रकुट राजवटीच्या ऐतिहासिक खुणा सापडतात. बदामीला त्याच्या गुंफा मंदिरांसाठी, प्राचीन किल्ल्यांसाठी आणि नैसर्गिक सौंदर्यासाठी ओळखले जाते. येथे भेट देण्यासाठीची काही प्रमुख ठिकाणे आपण पाहूयात
Badami Tourist Places
१)बदामी गुंफा मंदिरे Badami Cave Temples
बदामी गुंफा मंदिरे ही ६ व्या शतकातील वास्तुकलेचे अद्भुत उदाहरण आहेत. ह्या गुंफा मंदिरांमध्ये चार मुख्य गुंफा आहेत, ज्या हिंदू, जैन आणि बौद्ध धर्माच्या प्रतीकांनी सजवलेल्या आहेत. या मंदिरांमध्ये विष्णू, शिव आणि महावीर यांच्या मूर्ती आहेत. गुंफा क्रमांक ३ मधील विष्णूची मूर्ती ही एक उत्कृष्ट कलाकृती आहे.
पहिली गुंफा- ही गुंफा भगवान शिवाला समर्पित आहे आणि येथे नटराजची मूर्ती आहे.
दुसरी गुंफा- ही गुंफा भगवान विष्णूला समर्पित आहे आणि येथे विष्णूच्या वराह अवताराची मूर्ती आहे.
तिसरी गुंफा- ही सर्वात मोठी गुंफा आहे आणि ती देखील विष्णूला समर्पित आहे. येथे विष्णूच्या विविध अवतारांची मूर्ती आहे.
चौथी गुंफा- ही गुंफा जैन धर्माला समर्पित आहे आणि येथे महावीर स्वामीची मूर्ती आहे.
२)बदामी किल्ला Badami Fort Badami
Badami Cave Temples बदामी किल्ला हा एक प्राचीन किल्ला आहे जो बदामीच्या टेकड्यावर वसलेला आहे. हा किल्ला चालुक्य साम्राज्याच्या काळात बांधला गेला होता. किल्ल्यावरून बदामी शहराचा आणि आजूबाजूच्या परिसराचा सुंदर नजारा दिसतो. या किल्ल्यात अनेक ऐतिहासिक इमारती, तोफा, तलाव आणि मंदिरे आहेत. किल्ल्याच्या माथ्यावरून बदामीच्या लाल खडकांनी बनलेल्या परिसराचे मनोहारी दृश्य पाहायला मिळते.
३)भूतनाथ मंदिर Bhutanath Temple Badami
भूतनाथ मंदिर हे बदामी तलावाच्या काठावर वसलेले आहे. हे मंदिर भूतनाथ या शिवाच्या अवताराला समर्पित आहे. मंदिराची वास्तुकला अतिशय सुंदर आहे. मंदिराची वास्तुकला हे चालुक्य आणि राष्ट्रकूट वास्तुकलेचे मिश्रण आहे. आणि ते नैसर्गिक सौंदर्याने वेढलेले आहे. मंदिराच्या समोरील तलावामध्ये नौकाविहार करण्याची देखील सोय आहे. मंदिराच्या आजूबाजूला असलेल्या नैसर्गिक सौंदर्यामुळे हे ठिकाण पर्यटकांमध्ये लोकप्रिय आहे. संध्याकाळी येथे सूर्यास्ताचे दृश्य खूपच मनमोहक असते. Badami Cave Temples
४)अगस्त्य तीर्थ तलाव Agastya Lake Badami
अगस्त्य तीर्थ तलाव हा बदामीमधील एक प्रसिद्ध आणि मोठा तलाव आहे. हा सुंदर तलाव बदामी गुंफा मंदिरांच्या जवळच आहे आणि येथे अनेक पर्यटक आणि स्थानिक लोक भेट देतात. तलावाच्या काठावर अनेक छोटी मंदिरे आहेत आणि येथे नौकाविहार करण्याची सोय आहे. तलावाचे आणि बाजूच्या परिसराचे दृश्य खरोखरच सुंदर असुन पर्यटक या तलावाच्या काठी बसून आजुबाजूचा परिसर न्याहाळतात.
५)महाकूट गुंफा मंदिरे Mahakuta Cave Temples Badami
महाकूट गुंफा मंदिरे ही बदामीपासून सुमारे १४ किमी अंतरावर आहेत. ही मंदिरे चालुक्य साम्राज्याच्या काळात बांधली गेली होती. येथे अनेक हिंदू देवीदेवतांची मंदिरे आहेत आणि ती नैसर्गिक वातावरणात वसलेली आहेत. येथील मुख्य मंदिरात एक नैसर्गिक पाण्याचा कुंड आहे, ज्याला “विश्वकर्मा कुंड” म्हणतात. महाकूट मंदिर परिसरात एक प्रसिद्ध तलाव आहे ज्यामध्ये स्नान करण्यासाठी अनेक भाविक येतात. Badami Cave Temples
६)पट्टाडकल Pattadakal Badami
पट्टाडकल हे बदामीपासून सुमारे २२ किमी अंतरावर आहे. हे ठिकाण युनेस्कोच्या जागतिक वारसा स्थळांपैकी एक आहे. पट्टाडकलमध्ये अनेक प्राचीन मंदिरे आहेत जी चालुक्य साम्राज्याच्या काळात बांधली गेली होती. ही मंदिरे द्राविडी आणि नागर वास्तुकलेचे उत्कृष्ट उदाहरण आहेत. येथील मंदिरे हिंदू आणि जैन धर्माच्या प्रतीकांनी सजवलेली आहेत. हे ठिकाण चालुक्य साम्राज्याच्या काळात राजेशाही समारंभ आणि अभिषेक सोहळ्यांसाठी वापरले जात असे. पट्टाडकलमधील मंदिरे हिंदू धर्मातील विविध देवतांना समर्पित आहेत.
७)ऐहोळ Aihole Badami Karnataka
ऐहोळ हे बदामीपासून सुमारे ३४ किमी अंतरावर आहे. हे ठिकाण तिथे असणाऱ्या ऐतिहासिक आणि प्राचीन मंदिरांसाठी प्रसिद्ध आहे. ऐहोळला ‘मंदिरांचे शहर’ म्हणूनही ओळखले जाते. येथे १२० पेक्षा जास्त मंदिरे आहेत जी विविध शैलींमध्ये बांधली गेली आहेत. ऐहोळ हे भारतीय वास्तुकलेच्या विकासाचे एक महत्त्वाचे केंद्र आहे. Badami Cave Temples
८)बनशंकरी मंदिर Banashankari Temple Badami
बनशंकरी मंदिर हे बदामीपासून ५ किमी अंतरावर आहे. हे मंदिर देवी बनशंकरीला समर्पित आहे. बनशंकरी हा देवी पार्वतीचा एक अवतार आहे. हे मंदिर चालुक्य साम्राज्यकालीन आहे आणि येथे दरवर्षी मोठ्या प्रमाणावर उत्सव साजरा केला जातो. मंदिराच्या बाजूला एक मोठा तलाव आहे, ज्यामुळे हे ठिकाण आणखीच आकर्षक बनते. मंदिर खूप प्रसिद्ध असुन मोठ्या प्रमाणावर भाविक तसेच पर्यटक भेट देतात.
९)मल्लिकार्जुन मंदिर Mallikarjuna Temple Badami
Badami Cave Temples मल्लिकार्जुन मंदिर हे बदामीमधील एक प्राचीन मंदिर आहे. हे मंदिर भगवान शिवाला समर्पित आहे आणि ते बदामी किल्ल्याच्या जवळच आहे. मंदिराची वास्तुकला अतिशय सुंदर आहे आणि ते ऐतिहासिक दृष्ट्या महत्त्वाचे आहे.
१०)कप्पड गल्ली Kappad Galli Badami
कप्पड गल्ली हा बदामीमधील एक प्राचीन रस्ता आहे, जो चालुक्य साम्राज्यकालीन आहे. हा रस्ता बदामी किल्ल्यापासून सुरू होतो आणि शहराच्या मध्यभागी जातो. या रस्त्यावर अनेक प्राचीन इमारती आणि मंदिरे आहेत, जी चालुक्य वास्तुकलेचे उत्कृष्ट उदाहरण आहेत.
११)सिद्धिविनायक मंदिर Siddhivinayak Temple Badami
सिद्धिविनायक मंदिर हे बदामीमधील एक लहान पण महत्त्वाचे मंदिर आहे. हे गणपतीचे मंदिर प्रसिद्ध असुन येथे अनेक भाविक दर्शनासाठी येतात. Badami Cave Temples
१२)जंबुलिंग मंदिर Jambulinga Temple Badami
जंबुलिंग मंदिर हे बदामीमधील एक लहान पण महत्त्वाचे मंदिर आहे. हे मंदिर भगवान शिवाला समर्पित आहे आणि येथे एक शिवलिंग आहे. मंदिराच्या आत असलेली शिल्पे आणि कोरीव कामे चालुक्य कलेचे उत्कृष्ट उदाहरण आहेत.
१३)येल्लम्मा मंदिर Yellamma Temple Badami
येल्लम्मा मंदिर हे बदामीपासून सुमारे २० किलोमीटर अंतरावर आहे. हे मंदिर देवी येल्लम्माला समर्पित आहे, जी देवी रेणुकाचा एक रूप आहे. हे मंदिर हिंदू धर्मातील भक्तांसाठी एक महत्त्वाचे तीर्थस्थान आहे. येथे दरवर्षी मोठ्या प्रमाणावर उत्सव साजरा केला जातो.
१४)वीरभद्र मंदिर Veerabhadra Temple, Badami
Badami Cave Temples वीरभद्र मंदिर हे बदामीमधील एक प्राचीन मंदिर आहे. हे मंदिर भगवान वीरभद्राला समर्पित आहे, जो भगवान शिवाचा एक रूप आहे. मंदिराच्या आत असलेली शिल्पे आणि कोरीव कामे चालुक्य कलेचे उत्कृष्ट उदाहरण आहेत.
१५)मालेगट्टी शिवालय Malegitti Temple, Badami
मालेगट्टी शिवालय हे एका मोठ्या टेकडीवर असलेले एक प्राचीन मंदिर आहे. हे मंदिर भगवान शिवाला समर्पित आहे आणि ते चालुक्य वास्तुकलेचे उत्कृष्ट उदाहरण आहे. मंदिराच्या आजूबाजूला असलेल्या नैसर्गिक सौंदर्यामुळे हे ठिकाण पर्यटकांमध्ये लोकप्रिय आहे. बदामीपासुन हे मंदिर २ किमी अंतरावर आहे. Badami Cave Temples
१६)बदामी पुरातत्व संग्रहालय Badami Museum
बदामी पुरातत्व संग्रहालय हे भारतीय पुरातत्व विभागाने सन १९७९ साली बनवले होते. या संग्रहालयात अनेक प्राचीन शिलालेख, मुर्त्या, भांडी आणि दागिने बघायला मिळतात. येथे सहाव्या शतकापासूनच्या अनेक प्राचीन ऐतिहासिक वस्तू बघायला मिळतात. संग्रहालयात शिव, विष्णू तसेच गणपती आदि देवतांच्या मुर्त्या आहेत.
बदामी हे ऐतिहासिक आणि धार्मिक दृष्ट्या समृद्ध असलेले शहर आहे. येथील प्राचीन मंदिरे, गुंफा आणि किल्ले हे पर्यटकांना आकर्षित करतात. बदामीला भेट देऊन तुम्ही भारताच्या प्राचीन इतिहासाचा आणि वास्तुकलेचा आनंद घेऊ शकता.
हेही वाचा- ‘हंपी’ आहे भारतातले सर्वात सुंदर ठिकाण Hampi Tourist Places
बदामीमध्ये खरेदीसाठी काय पर्याय आहेत? Shopping In Badami
बदामी हे छोटं गाव असल्याने इथे खरेदीसाठी जास्त काही पर्याय नाहीत पण जवळ असलेल्या इरकल गावात इरकल साडी किंवा कापड घेऊ शकता. Badami Cave Temples
बदामी मध्ये राहायची सोय Stay Facility In Badami
KSTDC हे महाराष्ट्राच्या MTDC Resort प्रमाणे असलेले हॉटेल बदामी गावातच असुन इथून सर्व ठिकाणे जवळच आहेत. या हॉटेलमध्ये Deluxe, Semi Deluxe आदि AC/Non AC पर्याय स्वस्तात उपलब्ध आहेत. तसेच या हॉटेलमध्येच जेवणाची देखील उत्तम सोय होते. यासोबतच इतरही काही हॉटेल्स असुन खाजगी होमस्टे पर्याय देखील सहज मिळून जातात.
बदामीला कसे जायचे? पुण्याहून बदामीला कसे जाल? How To Reach Badami From Pune
रेल्वेमार्गे-
बदामी इथे छोटे रेल्वे स्टेशन आहे जे हुबळी- बिजापूर मार्गावर आहे. सोलापूर, बेंगळूरू, बिजापूर आणि हुबळी वरून जाणाऱ्या बऱ्याच रेल्वे बदामीला थांबतात. बदामी रेल्वे स्टेशन बदामी गावापासून ५ किमी अंतरावर आहे. रेल्वे स्थानकापासून बस वा खाजगी गाडीने बदामी गावात पोहोचता येते.
विमानमार्गे-
हुबळी हे १०५ तर बेळगाव हे १५० किमी ही विमानतळे बदामी पासुन जवळ आहेत. यासोबतच बंगळूरू विमानतळ बदामी पासुन ४५० किमी अंतरावर आहे.
रस्तेमार्गे-
बदामी हे भारतातील मोठ्या शहरांशी उत्तम रस्ता मार्गे जोडलेले आहे. बंगळूरू पासुन बदामीला जाण्यासाठी स्लीपर बसेस मिळून जातात. तसेच हुबळी, धारवाड, बिजापूर इत्यादी शहरांतून बदामीला रस्त्याने पोहोचता येते.
पुणे ते बदामी अंतर-४१५ किमी
सोलापूर ते बदामी अंतर-२१५ किमी
बंगळूरू ते बदामी अंतर-४५० किमी
कोल्हापूर ते बदामी अंतर-२१७ किमी
हंपी ते बदामी-१४२ किमी
कमालीची सुंदर अशी भारतातील राष्ट्रीय उद्याने Indian National Parks And Wildlife Sanctuaries